De Russische sancties komen onder steeds grotere druk te staan. Enkele Europese industriële kroonjuwelen, zoals Shell, E.ON, BASF en OMV hebben zich al uitdrukkelijk uitgesproken tégen de sancties.
Het zwaartepunt van het verzet tegen Brussel ligt in Duitsland en Oostenrijk. Logisch: bijna 40% van de Europese EXPORT die voor Rusland is bestemd komt uit deze twee landene.
Iran wil graag een aandeel krijgen in verschillende oliebedrijven in Europa, Zuid-Amerika en Azië, dat zei de plaatsvervangend olieminister van Iran tegenover de pers. Sinds Iran een akkoord gesloten heeft met het Westen richt het land zich volledig op de Aziatische regio. Het land wil meer olie EXPORTeren naar Azië en zoekt ook meer samenwerking met Rusland.
Alles draait om de US dollar. Volgens Steen Jakobsen van Saxo Bank leven we nu in een ‘primitieve economie’, waarbij de richting van de dollar alle toekomstige scenario’s bepaalt. Sinds de financiële crisis steeg de totale schuldenlast in de wereld ten opzichte van het bbp met 17%-punten. Dat is $ 57 biljoen aan nieuwe schuld. Waarvan het meeste geleend in opkomende markten, inclusief China, en in dollars. De verkoopgolf in opkomende markten is in feite een grote margin call op die dollarschulden, aldus de strateeg. Door de dalende lokale valuta’s stijgt de schuld. Dat zet ook druk op de westerse economieën.
Een ander effect van de sterke dollar is lagere grondstoffenprijzen. En daardoor moeten grote EXPORTeurs als Saudi-Arabië, Noorwegen, Mexico en Brazilië nu hun spaarpotjes aanspreken, in plaats van dat ze die vullen. De netto-impact van minder spaargeld dat wereldwijd een bestemming zoekt is hogere financieringskosten. Dat is al terug te zien in de gestegen bedrijfsobligatierendementen, met name in speculatievere hoek. Kortom: of de Fed de rente nu verhoogt in december of niet, de markt is al een tijd aan het verkrappen.
Het zit de Russen niet mee. Lage olieprijzen hebben een enorme economische implosie teweeggebracht. Op twee jaar tijd zijn drie miljoen Russen in de armoede gestort. De lonen en pensioenen zijn geknipt, de prijzen gestegen.
Keynesiaan, liberaal en socialist waren het over één zaak roerend eens: Rusland is té gevoelig voor olieprijsschommelingen. Maar daar was het men al over eens in 1990. Anno 2015 is de olie en het gas nog altijd goed voor ruim 90% van de Russische EXPORT.
Op 25 jaar tijd hebben de Russen vrijwel niks ondernomen. Op enkele succesverhalen in de retail en IT na is de economie hoegenaamd niet gediversifieerd.
Het lot van de oliemarkt hangt in grote mate af van een serie olievelden in West-Iran. Sinds 2012 produceren deze velden veel minder olie dan mogelijk, vanwege de Amerikaanse en Europese sancties die de EXPORT in grote mate beperken. Maar nu er dit jaar een nucleaire deal is bereikt, werken engineers hard om de productiecapaciteit weer volop te laten draaien.
“Wanneer de sancties zijn opgeheven, is het ons recht om de productie weer terug te laten keren op historische niveaus,” zo waarschuwde de Iraanse minister van Olie, Bijan Namdar Zanganeh, vorige maand tijdens een internationale conferentie in Teheran.
